Volume 39 • Nummer 3 • 2023 • Informele Zorg

Onder druk van bezuinigingen en het meer en meer inzetten op devermaatschappelijking van de zorg en de participatiesamenleving,lijkt informele zorg de ideale oplossing. Allerlei noden – boodschappendoen, kinderopvang, oefenkansen Nederlands, etc. – kunnen evengoeddoor buren, vrienden of familieleden vrijwillig en veelal onbetaaldworden ingevuld, toch? AGORA vraagt zich af wat het ruimtelijkgezien betekent wanneer deze informele praktijken structureel wordeningezet. Kan informele zorg de ruimtelijke mismatch tussen vraag enaanbod van allerlei zorgtaken verkleinen, en wat is daarvoor nodig aan(sociale) infrastructuur en netwerken? Hoe speelt plaatsgebondenheidin op informele zorg? Wat met wie geen groot sociaal of financieelnetwerk heeft? En hoe vertaalt deze informele zorg zich in de academische wereld? Dit nummer beantwoordt deze en andere vragen met zorg.

Redactioneel
Grensoverschrijdend zorgzaam

Informele zorg, het is zo’n term die je al snel doet nadenken over

wat ermee bedoeld wordt. Je hoort hem wel eens vallen in de

onderzoeks- of beleidswereld , maar in het dagelijks leven kwam ik

de term nog niet vaak tegen. Het Kennisplein Informele Zorg komt

met de volgende definitie: het “gaat over alle zorg die niet vanuit

een beroep verleend wordt en waar geen loon tegenover staat”. Is

formele zorg meer waard dan informele zorg? Je zou het met zo’n

definitie haast wel denken, omdat voor de eerste loon betaald wordt

en de tweede niet. Of is informele zorg die wordt gegeven zónder

financiële motieven dan beter? Ook dat is denk ik wat te kort door

de bocht, ze lijken allebei nodig. De formele zorg kan inspringen op

plekken waar informele zorg niet beschikbaar is of waar

specialisatie een vereiste is. Zo lijkt me een hobbyist- hartchirurg

niet wenselijk. Daarentegen is er ook zorg die noodgedwongen

informeel is en de gaten vult die de formele zorg om allerlei redenen

openlaat. Denk bijvoorbeeld aan straatdokters die vrijwillig zorg

verlenen aan dak- en thuislozen.

Lees verder
Thema
Informele zorg verdient meer dan applaus.
Lees verder
Zorgzame buurten: toegankelijke zorg in de buurt

Wie zorg of hulp nodig heeft in het dagelijks leven, woont liefst zo lang mogelijk thuis of in de nabije omgeving met de nodige ondersteuning. Zorgzame buurten hopen tegemoet te komen aan die wens.

Lees verder
Het duurzaamheidsdilemma van buurtinitiatieven

De participatiesamenleving en de vermaatschappelijking van de zorg vergroten de rol van buurt- en vrijwilligersinitatieven als aanbieders van informele zorg geworden. Maar kunnen vrijwilligers goede en structurele ondersteuning bieden? Vrijwilligers worden om vele redenen actief, hun betrokkenheid is groot, maar hun voorkeuren schuren soms met de voorwaarden voor structurele diensten.

Lees verder
Vrijwilligersvervoer voor minder mobiele personen

Je kent vast personen die omwille van ouderdom of een andere oorzaak niet langer zelfstandig kunnen verplaatsen en hierdoor soms geïsoleerd kunnen geraken. Om toch deel te nemen aan de maatschappij zijn ze vaak aangewezen op vrijwilligersvervoer. Maar ook hier botsen we op uitdagingen.

Lees verder
Vermaatschappelijkte zorg en burgerparticipatie

“De eigen, vertrouwde omgeving zolang het kan; formele, geïnstitutionaliseerde zorg wanneer het moet”. Binnen dit beleid, is een steeds grotere rol weggelegd voor digitale platformen. Hoewel deze een unieke omgeving vormen waar ondersteuning spontaan kan groeien, blijft er een centrale rol weggelegd voor formele zorginstellingen en de politiek.

Lees verder
Solidariteit en zorg in neoliberale universiteiten

Het neoliberalisme heeft een alomtegenwoordige invloed op praktijken, structuren en ideologieën binnen moderne universiteiten. Als reactie hierop, richten we met dit artikel de aandacht op het bevorderen van solidariteit en zorg binnen de neoliberale universiteit door middel van relaties, ideeën en praktijken.

Lees verder
Varia
Plandag 2023: nooit of nu?

Op 22 juni 2023 was AGORA naar jaarlijkse traditie aanwezig bij de PlanDag, ditmaal georganiseerd in het Debatpodium Arminius te Rotterdam. De PlanDag biedt een forum voor dialoog en debat over de ontwikkelingen in het vakgebied van ruimtelijke professionals uit Nederland en België. Het thema luidde dit jaar ‘Nooit of nu’.

Lees verder
Mercator in het Noordpoolgebied

Gerard Mercator’s wereldkaart uit 1569 is tot op vandaag het wereldbeeld van velen. Zijn projectiemethode werd populair binnen de zeevaart omdat richting behoud blijft. Daar tegenover staat echter dat grootte niet accuraat is. Gebieden in het uiterste noorden en zuiden zijn disproportioneel veel groter afgebeeld tot een oneindige uitrekking van de polen zelf. Als oplossing voegde hij in 1606 een apart kaartje van de noordpool toe in een hoekje van zijn oorspronkelijke wereldkaart. Echter, tot 1909 had niemand een voet op de noordpool gezet, dus hoe heeft Mercator deze kaart gecreëerd?

Lees verder
Mondiale belangen in de Global Arctic

De term Global Arctic wordt steeds meer gebruikt om de mondiale impact van klimaat- en milieuveranderingen in het noordpoolgebied te benadrukken. Dit artikel bestudeert de betekenis van dit mondiale perspectief, de geopolitieke gevolgen en de rol van Nederland en België in de Arctische regio.

Lees verder
Recensie
Openbare ruimte door kinderogen

De scriptie ‘Hoog, hoger, hoogst!’ – Stimuleren van kinderen tot risicovol buitenspelen won dit jaar de Marc de Smidt scriptieprijs. Eline Ellerbeck biedt een nieuw perspectief op op kinderen en hun beleving van de omgeving. Hoe ziet de ideale speelplek er volgens hen uit?

Lees verder
Vermist: open ruimte

Wie ‘Vlaanderen’ en ‘ruimtelijke ordening’ in dezelfde zin gebruikt, verkondigt ogenschijnlijk een paradox. In Met voorbedachten rade – de sluipmoord op de open ruimte gaan journalist Peter Renard en academici Tom Coppens en Guy Vloebergh op zoek naar de ontwikkelingen in het ruimtelijk ordeningsbeleid die de verrommeling van het Vlaamse landschap in de hand hebben gewerkt.

Lees verder
Vrije Ruimte
Chronogeografie

Elke discipline heeft haar stokpaardje. Zo ook de geografie en planologie, waarin je er niet aan ontkomt om op het belang van ruimtelijke omstandigheden te wijzen. Daarom nemen we studenten mee op excursie. En met dat perspectief lezen we sociologen en economen de les als die met al te generieke theorieën komen aanzetten. Door geografisch denken snappen we dat grenzen tussen landen sociaal geconstrueerd zijn, niet vanzelfsprekend. En onze geografische deformatie zorgt ervoor dat we graag kaarten maken, al eeuwen onze favoriete visualisatiemethode.

Lees verder