Conflict is inherent aan erfgoed. Er zijn immers veel waarden verbonden aan erfgoed en die kunnen voor iedereen anders zijn. Zo ontstaan er debatten over het al dan niet behouden, hergebruiken of aanpassen van bepaalde gebouwen, objecten en monumenten. Dit kan gaan over een groep bezorgde buurtbewoners die vragen heeft bij de herbestemming van de kerk in haar wijk, maar bijvoorbeeld ook over de vernietiging van cultureel erfgoed in oorlogstijd. Tevens zien we de laatste tijd steeds nadrukkelijkere pleidooien voor ‘dekolonisatie’ en ‘meerstemmigheid’ van erfgoed, met name rondom standbeelden en straatnamen. Deze discussies zijn een uiting dat erfgoed voor veel mensen leeft en in die zin zijn ze positief. Maar het gevaar schuilt erin dat deze discussies dreigen te verworden tot patstellingen. Om te komen tot gedragen erfgoed(beleid) is het daarom belangrijk om verschillende stemmen aan het woord te laten en deze met elkaar in dialoog te brengen. In het AGORA themanummer ‘erfgoed en conflict’ gaan we dan ook dieper in op de vraag: hoe kun je de veelstemmigheid en emoties rondom erfgoed een plek geven in het denken over, en de omgang met erfgoed?
Conflict is inherent aan erfgoed. Er zijn immers veel waarden verbonden aan erfgoed en die kunnen voor iedereen anders zijn. Zo ontstaan er debatten over het al dan niet behouden, hergebruiken of aanpassen van bepaalde gebouwen, objecten en monumenten. De vraag is dan ook hoe om te gaan met deze debatten in een wereld die dialoog steeds vaker mijdt?
In weerwil van slogans als ‘erfgoed verbindt’ kan erfgoed ook verdelen. Erfgoed is in het verleden doelbewust in pogingen tot verbinding ingezet. De emancipatie van het individu heeft de rol van de overheid als duider van het erfgoed ondergraven en de multiculturele samenleving heeft tegenstellingen rond erfgoed verscherpt.
Arno Boon houdt zich sinds zijn studententijd bezig met het herbestemmen van erfgoed, de afgelopen 18 jaar doet hij dit als directeur van BOEi. Hoe heeft hij (de omgang met) erfgoed zien veranderen, en welke conflicten heeft hij onderweg meegemaakt?
In het buitengebied van Lunteren staat de Muur van Mussert als stille getuige van een heftige periode in de geschiedenis. Er zijn emotionele discussies geweest over de vraag of hij behouden moet worden of afgebroken. In een kakofonie van geluiden kristalliseren zich verschillende betekenissen uit, die uitmonden in een monumentstatus.
Er kunnen verschillende perspectieven op erfgoed bestaan. Met name rondom standbeelden ontstaat de laatste tijd veel discussie over welke perspectieven op de geschiedenis een plek in de publieke ruimte verdienen. Hoog tijd om uit te zoeken hoe je verschillende perspectieven kunt meenemen in beleid rondom standbeelden.
Wie of wat bepaalt uiteindelijk wat er gebeurt met die oude parkeergarage, met die leegstaande fabriek of met die inmiddels overwoekerde begraafplaats? Hoeveel ruimte krijgen bewoners uit de omgeving om hun stem te laten horen? In dit artikel bespreken we hoe de methode van ‘emotienetwerken’ handvatten kan bieden in het meerstemmig maken van erfgoed.
Erfgoed is niet boerenkool eten en leuke pandjes in de binnenstad, in ieder geval is dat niet wat mij mijn hele loopbaan zo is blijven boeien. Erfgoed is altijd omstreden; het schuurt en moet blijven schuren. Het moet een basis vormen voor discussie over wie we zijn en wie we willen zijn.
Sociaaleconomische ongelijkheden nemen de laatste jaren in veel Europese landen toe, en hetzelfde geldt in zekere mate voor immigratiecijfers. Heeft dit geleid tot een toename van segregatie in Vlaamse steden? Op basis van onderzoek in Gent en Antwerpen blijkt dit voor zowel sociaaleconomische als etnische segregatie mee te vallen.
Steeds vaker verhuizen Nederlanders naar wijken die op een of andere manier deels van de buitenwereld zijn afgesloten. Wat verklaart de opkomst van gated communities in Nederland? Wat is de rol van beleidsvoering? En wat zijn de sociale gevolgen van dergelijke gemeenschappen?
Sinds de eerste Monumentenwet van 1961 worden rijksmonumenten in Nederland bijgehouden in het rijksmonumentenregister. Na een inventarisatieperiode worden hier vanaf 1965 jaarlijks nieuwe monumenten aan toegevoegd. Deze monumenten zijn wettelijk beschermd vanwege hun cultuurhistorische waarde. De monumenten zijn opgedeeld in verschillende categorieën. De spreiding van rijksmonumenten is te herleiden tot allerlei ruimtelijke patronen. Op lokaal niveau vertellen deze ruimtelijke patronen iets over de historie van het gebied.