Volume 18 • Nummer 5 • 2002 • Grensgebieden

"Grens v/m (Grenzen) scheidingslijn; uiterste, einde; de grenzen overschrijden of te buiten gaan verder gaan dan behoorlijk is; geen grenzen kennen mateloos zijn, uitermate groot zijn; er is een grens of er zijn grenzen men moet weten hoe ver men kan gaan; de grens trekken de scheiding aangeven." (uit: Kramers Nederlands woordenboek, 19e druk) Het moge duidelijk zijn: dit nummer van AGORA gaat over grenzen. Wat zijn grenzen precies, hoe beïnvloeden zij het dagelijks leven van omwonenden of zelfs hele steden en regio's en hoe definitief zijn grenzen? Moeten we er naar streven over de grens heen te kijken, bijvoorbeeld als het gaat om de Nederlands-Duitste relatie? Hoe zal het Fort Europa vergaan als zij haar oostgrens opschuift tot aan de grens met Rusland en Oekraïne? En wat gebeurt er op lokaal niveau in Nederland? Hoe staat het met het populaire beleidsadagium van de integrale aanpak en intergemeentelijke samenwerking? Lokale, nationale, supranationale en Europese grensgevallen dus in dit nummer.