Volume 11 • Nummer 2 • 1995 • Zuid-Limburg

Waarom Zuid-Limburg als thema van deze AGORA? Daar zijn verschillende redenen voor. De provincie en de 'Euregio' waar zij tegenwoordig deel van uitmaakt, slagen er de laatste jaren goed in de aandacht op zich te vestigen. De stad Maastricht profileert zich met het verdrag dat daar werd gesloten, met het Bonnefanten Museum, de International Fine Arts Fair en in het algemeen als centrum voor kunst en cultuur. Ook de rest van Zuid-Limburg heeft succes. De regio blijkt geliefd als Europese vestigingsplaats voor Japanse multinationals, terwijl vliegveld Beek aan tafel zit met de grootste Duitse bedrijven en de Universiteit van Aaken om te overleggen over het soort diensten dat men kan aanbieden aan Duitse industrieen die hun researchcentrum in Aaken willen vestigen. Al deze activiteiten staan in het licht van de snelle opkomst van de Euregio waarvan Zuid-Limburg niet alleen deel uitmaakt, maar waarin het gebied ook een centrale plaats inneemt. Toch is het niet alleen maar hosanna wat de klok slaat. De problemen waarmee men kampt, hebben te maken met de beschikbare ruimte en met de erfenis van het verleden. Het inpassen van moderne industrieen en nieuwe activiteiten in een kleine regio waarvan de structuur in belangrijke mate is bepaald door de mijnbouw en door de traditionele landbouw, is niet eenvoudig. Voeg daarbij het beset dat Limburg beschikt over een uniek natuur- en landschapsschoon dat men zoveel mogelijk wil behouden en de complexiteit van de problemen wordt duidelijk. Het behoud van het Mergelland is in dit opzicht een 'case in point'. Het traditionele landschap van het Mergelland, dat min of meer wordt omsingeld door de 'stedenring' Maastricht-Luik-Aaken-Heerlen, wordt van alle kanten bedreigd. Binnen het landelijk gebied oefenen landbouw, natuur en recreatie druk uit op het oorspronkelijke karakter van het landschap. Vanaf de randen wordt het Mergelland ondertussen steeds meer ingesloten door de oprukkende industrieterreinen, woonwijken en vliegvelden. De provincie probeert al deze tegenstrijdige belangen met elkaar in overeenstemming te brengen door een op de VINEX-nota gebaseerd beleid waarin het onderscheid tussen stedelijk en landelijk gebied en tussen landbouw- en natuurareaal centraal staat. Zowel ruimtelijk als qua economisch/politieke problemen lijkt Zuid-Limburg een klein laboratorium voor de krachten en belangenconflicten die ook in de rest van Nederland de ontwikkelingen bepalen.